W nawiązaniu do wcześniejszych odpowiedzi, podane dotychczas informacje są nieco niejasne i mogą wprowadzać w błąd.
Małżonek z UE ma bardzo silne prawo do swobodnego podróżowania po całej UE (Schengen nie ma tu znaczenia) z małżonkiem i dziećmi.
Prawa te obejmują prawo obywatela państwa trzeciego do zamieszkania na czas nieokreślony i pracy w danym państwie członkowskim.
Prawa te były zawarte w kilku różnych przepisach, ale kilka lat temu zostały skonsolidowane. Można je znaleźć w “dyrektywie 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich”
Zob. http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do? uri=CELEX:32004L0038:en:NOT
Musi to zostać wdrożone w równoważny sposób w każdym państwie członkowskim UE (w przeciwnym razie rząd zostanie postawiony przed sądem).
Więc jeśli współmałżonek z UE udaje się do dowolnego państwa UE z wyjątkiem państwa, którego jest obywatelem (ale jest nawet wyjątek od tego wyjątku) i korzysta z praw traktatowych (tzn. turystyka, poszukiwanie pracy, podejmowanie zatrudnienia, mieszkanie w tym kraju, a jednocześnie samowystarczalność ekonomiczna), wówczas małżonek lub partner cywilny spoza UE ma PRAWO wjazdu.
Wizy nie są potrzebne po wydaniu karty pobytu obywatelowi kraju spoza UE, ale należy sprawdzić w ambasadzie kraju docelowego, czy nie ma żadnych pomocnych procedur przed odlotem, ponieważ personel linii lotniczych często nie zna prawa, a to się zmienia w miarę jak państwa członkowskie zmieniają swoje procedury.
Jeśli do wjazdu wymagana jest wiza, musi ona zostać wydana szybko i zgodnie z prawem UE MUSI być BEZPŁATNA/
Brytyjska procedura w tym zakresie nosi nazwę EEA Family Permit (Zezwolenie Rodzinne EOG) - patrz http://en.wikipedia.org/wiki/European\_Economic_Area_Family_Permit ). Jest ono bezpłatne, ale moim zdaniem jego część stanowi nieproporcjonalne naruszenie wymogów dyrektywy i spodziewam się, że w ciągu najbliższych kilku lat ktoś może zaskarżyć je w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości.